Jak rozpoznać świeże jajko

Święta Wielkanocne to królestwo jaj w wielu odsłonach. Warto przy tym przypomnieć sobie dawne babcine sposoby sprawdzenia ich świeżości.

Jajka psują się łatwo, przez pory w skorupie wnikają do jaja bakterie, które znajdują tam dla siebie doskonałą pożywkę. Rozmnażając się szybko, bakterie powodują w jaju różne szkodliwe zmiany.

Jajo podczas przechowywania częściowo wysycha i wskutek tego komora powietrza powiększa się. W świeżym jaju komora jest zaledwie widoczna. Jeśli komora jest duża oznacz to, że jajo jest już wyschnięte. W takim jaju białko przestaje być lepkie i spoiste, a staje się bardziej wodniste; dlatego też coraz mniej się rozciąga i coraz trudniej z niego ubić pianę.  Żółtko również staje się wodniste, gdyż przenika do niego część wody z białka. Ponieważ nieświeże jajo jest mniej spoiste, przy potrząsaniu chlupie, co nieraz osoby wypróbowują przy kupnie jaj. Jest to jednak niewłaściwe, gdyż potrząsanie niszczy jaja spoistość.


Dobre porady jak odróżnić jajo świeże od nieświeżego, a mianowicie: po wyglądzie zewnętrznym, przez prześwietlenie, lub po rozbiciu i wylaniu na spodek.

Jaja zanurzone w roztworze soli; w miarę starzenia się jajo staje się coraz lżejsze i wypływa na powierzchnię.

1. Wygląd zewnętrzny. Jajo świeże ma skorupkę czystą, gładka. bez plam nieco lśniącą i lekko-różowo przeświecającą. Aby sprawdzić, czy jajo może być przeznaczenie do dłuższego przechowania, należy je .,wydzwonić”. W tym celu trzeba jednym jajem lekko stuknąć o drugie bacznie słuchając, jaki dźwięk jaja wydają. Daje to możność sprawdzenia, czy jajo nie ma drobniutkich pęknięć, niewidomych dla oka. Skorupka popękana wydaje przy uderzeniu głuchy dźwięk, Takie tłuczki muszą być natychmiast użyte, gdyż psują się bardzo szybko.


2. Prześwietlenie. Najpewniejszym sposobem odróżnienia nieświeżego jaja świeżego jest prześwietlenie - choć najbardziej trudne. Jeśli nie mamy specjalnego przyrządu, zwanego owoskopem, należy sporządzić go sobie łatwym i prostym sposobem domowym. W tym celu w niedużej skrzynce lub pudełku należy umieścić np. ręczną latarkę elektryczną i naprzeciw niej wyciąć w pudełku otwór wielkości i kształtu jaja. Jajo umieszczamy w otworzą trzymając je dwoma palcami za oba końce — szerszym do góry — i obracamy w palcach tak, aby promienie światła biegnące od żarówki przechodziły przez jajo w różnych jego punktach. Spostrzegamy wówczas, że świeże jajo całe prześwieca lekkoróżowo, w jego zawartości nie widać plam ani smug, żółtko od pozostałej masy jaja odcina się bardzo słabo. W szerszym końcu jaja widoczny jest jaśniejszy, mały pęcherzyk, którego głębokość nie przekracza l/2 cm. Jest to komora powietrzna. Podczas prześwietlania świeżego jaja spostrzegamy, że skorupka jest czysta, wszędzie jednakowa, bez pęknięć, usiana drobniutkimi porami.
J a j o   n i e ś w i e ż e   ma w treści swej plamy i smugi. Często podczas prześwietlenia zbyt długo przechowywanego jaja spostrzegamy, że żółtko jest przyschnięte do skorupki. Po wewnętrznej stronie skorupki mogą być plamy z pleśni, która przeniknęła przez pory do wnętrza jaja i usadowiła się na skorupce, potrzebując powietrza przenikającego przez pory. Żółtko w dawno przechowywanym jaju ma błonkę podeschniętą, dlatego odcina się wyraźnie od białka Jeśli jajo jest już bardzo stare, żółtko może nawet rozlać się i zmieszać z białkiem. Komora powietrzna w starym jaju jest większa i głębsza skutek wyschnięcia części wody i zbierania się gazów, które powstają przy przemianach zachodzących w jaju. Skorupka ma nierówności, nie jest jednolita.


3. Wybicie na spodek. Jeśli nie mamy jeszcze wprawy w prześwietlaniu i nie jesteśmy pewni słuszności naszej oceny, jajo, którego świeżość wydaje nam się podejrzana należy wybić na spodeczek. Możemy wówczas sprawdzić zapach jaja, przypuszczalną obecność pleśni, czystość żółtka i białka. Świeże jajo wybite na talerzyk ma żółtko lśniące i wypukłe, wystające ponad białko.

Wybite świeże jajko.

Na powierzchni żółtka widać wyraźnie jaśniejszy zarodek oraz zwinięte sznury białkowe, na których żółtko było zawieszone na białku. Białko świeżego jaja nie jest wodniste, lecz spoiste i nie rozlewa się szeroko.